“Hoe lang gaat het duren?”

Na twee crematies in twee weken tijd, is het weer in volle omvang en misschien wel indringender dan ooit tot mij doorgedrongen. We zijn sterfelijk. Ik ben sterfelijk… Twee dierbare vriendinnen moesten in resp. drie maanden en in tien dagen afscheid nemen van haar man en van haar moeder.

Met een van hen zit ik aan tafel met een kop koffie. Haar leven staat ineens op z’n kop, ze is oververmoeid na weken van nauwelijks slapen. De rouw is rauw, het verlies doet zeer… “Hoe lang gaat het duren?”, vraagt ze. Een retorische vraag. En toch zou ze, zo vermoed ik, het liefst een pasklaar antwoord willen. Hoe haar, hoe mijn toekomst eruit ziet? Geen idee. Het verleden? Dat ligt achter ons. Dit moment is het enige moment dat er is. Nu is er rouw. Afscheid. Loslaten. Vasthouden, van herinneringen en van elkaar. Tranen van het huilen. Tranen van het lachen. De emoties komen en gaan.

We kennen elkaar al bijna dertig jaar. We, vier studievriendinnen, kregen partners, banen, kinderen, nieuwe banen en (een enkeling) een nieuwe partner. Eén kind is al uitgevlogen, een aantal staat op de rand van het nest. Vijf (en nu zes) van de acht ouders zijn sindsdien overleden. En nu dus ook een partner. Er waren jaren van veel en van minder contact. Zoals dat gaat.

Als ik haar even later uitzwaai, ga ik bij mijzelf te rade wat ik nu  wil gaan doen. Ramen zemen! Het zicht helder maken voor wat zich aan nieuw leven aandient in de tuin. Zo gezegd, zo gedaan. Vervolgens weer de vraag, en nu? De planten snoeien. Een voorzichtig afscheid van de winter. De prille lente welkom heten. Seizoenen, net als emoties, komen en gaan. Net als nieuw leven dat op enig moment komt en weer gaat…

Tijdens een rustmomentje zie ik een nieuw bericht in de groepsapp ‘Golden Girls’. Zo hebben we ons genoemd toen de eerste van ons vieren haar 50e verjaardag vierde. Een bericht van de vriendin wiens man vorige maand is overleden. Die kleine eerste stapjes zet in haar nieuwe realiteit. “Ik heb net kaarten gekocht voor een concert eind juni in Paradiso. Gaan jullie mee? Het leven vieren!”

Ook dát is leven in het nu. Nieuwe plannen maken. Nog heel veel ‘nu-momenten’ te gaan om mij te verheugen op deze avond en met elkaar nieuwe herinneringen te maken. Om te genieten van de feestmuziek van Southside Johny die we 25 jaar geleden op dezelfde plek hebben zien optreden. Om vermoedelijk aan het einde van de avond te constateren dat hij toch wel een dagje ouder is geworden. En natúúrlijk zegt dat dan even helemaal niks over ons…

“Bij leven en welzijn ben ik er bij”, zei mijn wijze oude oma als ze ergens voor werd uitgenodigd. En zo is het. Niets is zeker in het leven, zoveel is wel weer zeker geworden de afgelopen weken.

Hoe lang gaat het duren… Dit aardse leven. Van de ander. Van mij. We zullen het niet weten. Ik zal het niet weten. Wat we wel weten, en ik citeer de Oostenrijkse wetenschapper Erwin Schrödinger:

“For eternally and always there is only now, one and the same now;
the present is the only thing that has no end”.

En zo is het…